V.Z.W.Geschiedkundige Heruitgeverij
Terug naar homepagina
Terug naar pagina over voordrachten
Voordrachten over Belgische geschiedenis
De voordrachten hieronder kunnen naar wens van de organisator 's namiddags of 's avonds gehouden worden. Doelpubliek zijn culturele of educatieve instellingen (Davidsfonds, Amarant, heemkundige verenigingen, verenigingen van genealogen, verenigingen van senioren (OKRA, NEOS, VL@S, enzovoort). Elke voordracht duurt ongeveer 2 uur en wordt geïllustreerd met een uitgebreide powerpointvoorstelling. Naar keuze van de organisator kan er halverwege de voordracht een pauze ingelast worden.
 
De prijs per voordracht is 80 euro voor een voordracht in de namiddag (vóór 17 u) en 100 euro voor een voordracht 's avonds (vanaf 19 u). De organisator zorgt voor een lokaal dat wat kan verduisterd worden. Ik breng zelf een beamer mee.
 
Verplaatsingskosten 36 cent per kilometer. Bv. wanneer ik moet spreken in een gemeente op 20 km van Gent, dan zullen de verplaatsingskosten 14,40 euro bedragen (20 km gaan en 20 km keren tegen 36 cent per kilometer). Voor voordrachten binnen Gent en deelgemeenten worden geen verplaatsingskosten aangerekend.
 
Verdere info en boekingen 
 
Hieronder vindt u info over de volgende voordrachten
 
1) Gallië en de Galliërs - Wie zijn de "Belgen", de dappersten aller Galliërs?
2) De volksverhuizingen in de late oudheid
3) De bastaardkinderen van de graven van Leuven en de hertogen van Brabant en van de staatshoofden van België.
4) De bastaardkinderen van de graven van Vlaanderen en de staatshoofden van België.
5) Burchten en kastelen van Oost-Vlaanderen
6) Burchten en kastelen van Vlaams-Brabant en Brussel
7) Burchten en kastelen van West-Vlaanderen
8) Flandria Illustrata
9) Heksen en hekserij in de geschiedenis.
10) De Franse overheersing van België (1794-1815)
11) De Boerenkrijg
12) De Belgische revolutie (septemberdagen) van 1830.
13) De Gentse straten, wegen en verbindingen tussen 1780 en 1840.
14) Door arm Vlaanderen, naar een boek van August De Winne
15) De Koninklijke Schenking
16) De Belgische vluchtelingen voor de eerste wereldoorlog.
17) Het dagelijks leven te Gent tijdens de eerste wereldoorlog.
 
Voordracht: Gallië en de Galliërs - Wie zijn de "Belgen", de dappersten aller Galliërs?
 
Achtereenvolgens worden de volgende punten behandeld
1) Gallië als geheel
2) Verspreiding van de Galliërs
3) Gallië in de Romeinse tijd
4) Bestuurlijke indeling van het Romeinse Gallië
5) De taal van de Galliërs
6) Gallia Belgica volgens Julius Caesar
7) Verdeling van het grondgebied
8) Organisatie en urbanisatie van Gallia Belgica
9) Het geromaniseerde Gallia Belgica
10) De verschillende volkeren in Gallia Belgica
     a) De Atuatuci
     b) De Ambiani
     c) De Atrebati
     d) De Bellovaci
     e) De Caleti
     f) De Catalauni
     g) De Catuslogi
     h) De Caeroesi
     i) De Ceutroni
     j) De Condrusi
     k) De Eburoni
     l) De Geidumni
     m) De Leuci
     n) De Levqui
     o) De Lexovii
     p) De Mediomatrici
     q) De Meldi
     r) De Menapii
     s) De Morini
     t) De Nervii
     u) De Pemani
     v) De Pleumoxii
     w) De Segni
     x) De Silvanectii
     y) De Suessioni
     z) De Treveri
     a') De Veliocasses
     b') De Viromandui
11) Geschiedenis van Gallië
12) Gallo-Romeinse overblijfselen in België
13) Gallische kunst
 
Voordracht: De volksverhuizingen in de late oudheid
 
In deze voordracht behandel ik de volgende zaken
1) Overzicht en betekenis van de volksverhuizingen
2) Het klimaat als oorzaak van de volksverhuizingen
3) Volkeren die betrokken waren bij de volksverhuizingen
     a) De Germanen
          1) De Visigoten
          2) De Ostrogoten
          3) De Rugiërs
          4) De Longobarden
          5) De Thuringii
          6) De Tubantes
          7) De Angelen
          8) De Saksen
          9) De Juten
          10) De Friezen
          11) De Franken
          12) De Salische Franken
          13) De Ripuarische Franken
          14) De Vandalen
          15) De Sueven
          16) De Alamannen
          17) De Bourgondiërs
     b) De Hunnen
     c) Keltische volkeren
          1) De Gael
          2) De Bretons
4) Volksverhuizing in de Lage Landen tijdens de Frankische tijd
5) Keizers van Rome of Gallische marionetten?
 
Voordracht: De bastaardkinderen van de graven van Leuven en de hertogen van Brabant en van de staatshoofden van België.
 
De graven van Leuven, de hertogen van Brabant en de staatshoofden van het onafhankelijke België hebben zich zeker niet onbetuigd gelaten wanneer het om avontuurtjes ging buiten het echtelijk bed.
In deze voordracht is het enkel de bedoeling om een geschiedkundig overzicht te geven van de buitenechtelijke kinderen van alle graven, hertogen en staatshoofden. Ik zal geen moreel oordeel vellen over de handelwijze van al dez machthebbers.
En ja, ik leg uit waarom ik deze kinderen "bastaardkinderen noem".
 
Ik spreek achtereenvolgens over:
De 73 bastaarden van de graven van Leuven en de hertogen van Brabant
De 35 bastaarden van de staatshoofden van België
Daarbij zal ik vooral het verschil in behandeling van de bastaarden onder het "Ancien Règime" en in het onafhankelijk België benadrukken
 
Daarnaast maak ik een aantal zijsprongen:
Ik heb het over twee zeer bekende bastaarden van keizerlijken bloede die niet rechtstreeks kinderen zijn van graven of staatshoofden, maar die er toch nauwe familiebanden mee hebben
Ik heb het ook over een tweetal beroepen die de meeste mensen niet kennen of waarvan ze de oorsprong niet kennen
Ik zal ook spreken over de mythe van het vaderschap en ik zal heel wat mensen confronteren met hun gebrek aan kennis over de eigen Belgische geschiedenis
Voordracht: De bastaardkinderen van de graven van Vlaanderen en de staatshoofden van België.
 
De graven van Vlaanderen en de staatshoofden van het onafhankelijke België hebben zich zeker niet onbetuigd gelaten wanneer het om avontuurtjes ging buiten het echtelijk bed.
In deze voordracht is het enkel de bedoeling om een geschiedkundig overzicht te geven van de buitenechtelijke kinderen van alle graven en staatshoofden. Ik zal geen moreel oordeel vellen over de handelwijze van al dez machthebbers.
En ja, ik leg uit waarom ik deze kinderen "bastaardkinderen noem".
 
Ik spreek achtereenvolgens over:
De 69 bastaarden van de graven van Vlaanderen
De 35 bastaarden van de staatshoofden van België
Daarbij zal ik vooral het verschil in behandeling van de bastaarden onder het "Ancien Règime" en in het onafhankelijk België benadrukken
 
Daarnaast maak ik een aantal zijsprongen:
Ik heb het over twee zeer bekende bastaarden van keizerlijken bloede die niet rechtstreeks kinderen zijn van graven of staatshoofden, maar die er toch nauwe familiebanden mee hebben
Ik heb het ook over een tweetal beroepen die de meeste mensen niet kennen of waarvan ze de oorsprong niet kennen
Ik zal ook spreken over de mythe van het vaderschap en zal heel wat mensen confronteren met hun gebrek aan kennis over de eigen Belgische geschiedenis
Voordracht: Burchten en kastelen van Oost-Vlaanderen
 
Hier wordt de geschiedenis van 120 kastelen uit Oost-Vlaanderen besproken. Als definitie van de term "kasteel" is gekozen voor "gebouwen die in het verleden verdedigbaar waren en die tegelijk dienden voor bewoning".
De toehoorders zullen kunnen kennis maken met een aantal kastelen die vanop de openbare weg moeilijk te zien zijn en zullen zelfs van een beperkt aantal kastelen het interieur kunnen bewonderen.
 
Voordracht: Burchten en kastelen van Vlaams-Brabant en Brussel
 
Hier wordt de geschiedenis van 86 kastelen uit Vlaams-Brabant en Brussel besproken. Als definitie van de term "kasteel" is gekozen voor "gebouwen die in het verleden verdedigbaar waren en die tegelijk dienden voor bewoning".
De toehoorders zullen kunnen kennis maken met een aantal kastelen die vanop de openbare weg moeilijk te zien zijn en zullen zelfs van een beperkt aantal kastelen het interieur kunnen bewonderen.
 
Voordracht: Burchten en kastelen van West-Vlaanderen
 
Hier wordt de geschiedenis van 59 kastelen uit West-Vlaanderen besproken. Als definitie van de term "kasteel" is gekozen voor "gebouwen die in het verleden verdedigbaar waren en die tegelijk dienden voor bewoning".
De toehoorders zullen kunnen kennis maken met een aantal kastelen die vanop de openbare weg moeilijk te zien zijn en zullen zelfs van een beperkt aantal kastelen het interieur kunnen bewonderen.
 
Voordracht: Flandria Illustrata
 
Deze voordracht is volledig gebaseerd op het gelijknamige boek van Antonius Sanderus dat in 1641 het licht zag.
Van alle gebouwen die in het boek opgenomen zijn wordt kort de geschiedenis geschetst en wordt indien mogelijk getoond hoe ze er vandaag uitzien.
Vermits het gaat om een kleine 400 afgebeelde gebouwen belooft dit een zeer interessante lezing te worden, vooral omdat er van al deze illustraties ingekleurde versies kunnen getoond worden.
 
Voordracht: Heksen en hekserij in de geschiedenis.
 
In het verleden zijn in Europa tienduizenden heksen op de meest gruwelijke wijze ter dood gebracht. Nu weten we dat ze allemaal onschuldig waren. In deze voordracht tracht ik te achterhalen wat hun vervolgers ertoe gebracht heeft om onschuldige vrouwen zo streng te vervolgen.
 
Ik spreek achtereenvolgens over:
1 Voorgeschiedenis in de Oudheid
2 Aanloop tot de heksenvervolging, circa 1330-1450
3 Rechtsgang
4 Intensivering van de heksenvervolging circa 1450-1560
5 Reformatie en protestantisme
6 Verzet tegen de heksenvervolging
7 Heksensabbat
8 Waterproef, een godsoordeel
9 Martelen
10 Wurgen en verbranden
11 Het hoogtepunt van de heksenvervolging, 1560-1680
12 Heksenvervolging in de Nederlanden
13 De heksenvervolging loopt ten einde
14 Plaatselijke rehabilitatie in de 21e eeuw
15 Wicca - moderne hekserij
 
Tenslotte wordt er ruim aandacht besteed aan de heksen die in Vlaanderen het leven lieten.
Voordracht: De Franse overheersing van België (1794-1815)
 
Deze voordracht bestaat uit twee delen:
     1) Een tijdlijn, aan de hand van 106 gebeurtenissen wordt een overzicht geschetst van de Franse overheersing van België.
     2) Een overzicht van het cultureel erfgoed (ruim 40 belangrijke gebouwen) van België dat zwaar beschadigd werd of verloren ging tijdens de Franse periode.
 
Voordracht: De Boerenkrijg
 
De voordracht begint met een algemene inleiding. Wat hield de Boerenkrijg in en werd hij achteraf geromantiseerd?
Vervolgens worden de historische achtergronden van de Boerenkrijg besproken aan de hand van een tijdlijn van de Franse overheersing van België.
Daarna worden de rechtstreekse aanleidingen tot de Boerenkrijg besproken.
De "sansculotten". Wie waren zij en hoe zagen ze eruit?
Wat moeten we nu precies verstaan onder de Boerenkrijg?
Daarna heb ik het over het verloop van de Boerenkrijg. Aan de hand van verslagen over een 40-tal incidenten krijgt het publiek een duidelijk inzicht in de feiten en hoe deze zich afspeelden.
Tenslotte behandel ik kort de repressie die volgde toen de opstand beëindigd was.
 
Voordracht: De Belgische revolutie (septemberdagen) van 1830
 
Deze voordracht volgt een tijdlijn van 1815 tot 1832, er wordt achtereenvolgens aandacht besteed aan:
1) De aanleidingen tot de revolutie. Waarom waren de Belgen ontevreden en wilden ze een eigen land?
2) De eigenlijke tijdlijn van de revolutie, er wordt aandacht besteed aan 136 punten die in meerdere of mindere mate hun belang hadden voor de onafhankelijkheidsstrijd van de Belgen
 
Voordracht: De Gentse straten, wegen en verbindingen tussen 1780 en 1840.
 
De periode van 1780 tot 1840 was bijzonder interessant wanneer het gaat over het verplaatsingspatroon van de Vlaming. In 1780 reisde hij nog per koets, terwijl hij in 1840 reeds comfortabele treinreizen kon maken.
 
Ik spreek achtereenvolgens over:
Gent vóór 1780 - een overzicht
Gent in 1780 (het publiek wordt bij de lezing betrokken, men moet trachten te achterhalen welke zichten op de stad getoond worden)
Gent in 1831 (ook nu wordt het publiek bij de lezing betrokken, men moet trachten te achterhalen welke zichten op de stad getoond worden)
Veranderingen tussen 1780 en 1831
De stadsverlichting
De straten van Gent
De Gentse waterwegen en het vervoer over het water
De spoorwegen
De postdiensten
De luchtwegen, het vervoer door de lucht
Stedenbouwkundige en andere voorschriften
De Gentse straatnamen, slecht vertaalde straatnamen
Anecdotes
Voordracht: Door arm Vlaanderen, naar een boek van August De Winne
 
In deze voordracht volg ik de indeling die August De Winne gebruikte voor zijn bekend boek "Door arm Vlaanderen"
1) In de landelijke raad der Werkliedenpartij
2) Te Gent - Vooruit- Een werkliedenwijk
3) De Touwslagers van Hamme
4) De wevers van Zele
5) Een ontroerende brief
6) Te Lokeren - Een dodelijke nijverheid
7) De mierenjagers
8) De werklieden van Sint-Niklaas
9) De wevers van Kortrijk
10) Langs de Leie - De vlasnijverheid
11) De katoennijverheid te Gent
12) De katoenspinnerij
13) Het weven
14) Het leven van een spinner
15) Op het dorp
16) De zwavelstokmakers van Geraardsbergen
17) Een jammerdal
18) De wevers van Ronse
19) Op den buiten
20) Langs de Schelde - Het dorp van een kasteelheer
21) Nog een dorp van een kasteelheer
22) De uitwijkende werklieden
23) De kantnijverheid - Het werk in het klooster
24) Het loon der kantwerksters
25) De kantwerkers
26) De mandenmakers van Temse
27) De steenbakkers van Steendorp
28) De "Fransmans"
29) Het verhaal van een "Fransman"
30) De weekbiljetten
31) De Heilige Bloedprocessie
32) Te Moeskroen
33) Het Veurne-Ambacht
34) De vissers der kust
35) De Vlaamse socialistische strijders
36) Vlaanderen's ontwaken
 
Voordracht: De Koninklijke Schenking
 
Er wordt heel wat onzin verteld over de koninklijke schenking. In deze voordracht probeer ik zin van onzin te onderscheiden.
 
Eerst wordt er aandacht geschonken aan koning Leopold II en aan zijn dochters waarmee hij zou in onmin geleefd hebben.
Vervolgens behandel ik het besluit van de koning om een groot deel van zijn eigendommen aan de Belgische staat te schenken.
Er volgt dan een beknopte geschiedenis van de Koninklijke Schenking als instituut en over het beheer en de boekhouding van deze instelling.
Daarna tracht ik een antwoord te geven op een aantal veelgestelde vragen over de Koninklijke Schenking.
Tenslotte behandel ik het patrimonium dat beheerd wordt door de Koninklijke schenking:
     1) De 28 eigendommen voor openbaar gebruik.
     2) De 33 verhuurde eigendommen.
     3) De 15 eigendommen zonder gebruik of in eigen gebruik.
     4) De 6 eigendommen die gebruikt worden door de koninklijke familie.
     5) De eigendommen die in het verleden verkocht werden.
 
Voordracht: De Belgische vluchtelingen voor de eerste wereldoorlog.
 
Hier schets ik waarom meer dan één miljoen Belgen vluchtten voor de Duitsers bij het begin van de eerste wereldoorlog. De manier waarop zij in de voornaamste vluchtlanden behandeld werden wordt eveneens verduidelijkt.
 
Ik spreek achtereenvolgens over:
Het begin van de oorlog en de vertwijfeling bij de vluchtelingen
De oorlogsplannen van zowel de Duitsers als de Fransen
Het oprukken van de Duitsers door België
Wreedheden ten overstaan van burgers
De vlucht binnen België
Belgische vluchtelingen in Nederland - De verschillende kampen waarin de Belgen ondergebracht werden
Belgische vluchtelingen in Groot-Brittannië en Ierland
De Belgische regering in Frankrijk
Belgische vluchtelingen in Frankrijk
Van vlucht naar migratie. De opvang van Belgen in de Verenigde Staten
Voordracht: Het dagelijks leven te Gent tijdens de eerste wereldoorlog.
 
Aan de hand van een aantal bevoorrechte getuigenissen (een Gentse burgervrouw, een Gentse zakenman en vooral een Duitse soldaat die de fouten van al zijn officieren beschrijft) wordt er een overzicht gegeven van het dagelijks leven te Gent van 1914 tot 1918.
 
Ik spreek achtereenvolgens over:
De oorlogsvoorbereidingen en het begin van de oorlog
De 62 oorlogsverklaringen
De inval van de Duitsers in België
De Duitse oorlogsinfrastructuur te Gent
De bezettende macht
Heinrich Wandt
Enkele officieren die door Wandt beschreven werden in "Etappenleven te Gent"
Armoede en eetbons
Opeisingen
De laatste uitweg: prostitutie
Spionage!
Na meer dan 4 jaar, de bevrijding
Conclusie